Lepsze prawo, lepsza Polska
Forum naukowo – społeczne

Panel I. Podział i równoważenie władz. Problem gwarancji ustrojowych dla judykatury

Moderator: prof. Paweł Chmielnicki Dyrektor Centrum Badań Procesu Legislacyjnego

Główni paneliści: 

• Prezes Polskiego Stronnictwa Ludowego Władysław Kosiniak – Kamysz 
• Rzecznik Praw Obywatelskich dr hab. Marcin Wiącek prof. UW
• Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego w latach 2016 - 2022 prof. dr hab. Marek Zirk -Sadowski 
• Poseł na Sejm RP Krzysztof Paszyk

Paneliści i dyskutanci podejmą problem oceny jednych z najbardziej newralgicznych dla ustroju państwa i – zarazem – kontrowersyjnych kierunków zmian legislacyjnych, podejmowanych od samego początku VIII kadencji Sejmu RP, jakimi są regulacje oddziałujące na rolę judykatury i status sędziego. Działania te doprowadziły do otwartego konfliktu Polski z organami Unii Europejskiej i krytykowane są jako godzące w samą istotę demokratycznego ustroju państwa. Powstaje pytanie, jakie działania legislacyjne może podjąć Sejm X kadencji, aby trwale wzmocnić pozycję sądownictwa, jako realnie równorzędnej, względem egzekutywy i legislatywy, władzy.

Panel II. Edukacja i szkolnictwo wyższe, rozwój społeczeństwa obywatelskiego, a kształtowanie świadomego wyborcy

Moderator: Prof. dr hab. Stanisław Wrzosek

Główni paneliści:

• Prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Sławomir Broniarz
• JM Rektor UŁa prof. dr hab. Maciej Rogalski
• Przewodniczący Polskiej Komisji Akredytacyjnej dr hab. Tadeusz Stanisławski prof. KUL,
• Rzecznik Praw Studenta przy Parlamencie Studentów RP mgr Mateusz Kuliński

W ramach panelu planowane jest przeprowadzenie dyskusji nad efektami zmian dokonanych w prawnych podstawach funkcjonowania systemu oświaty i szkolnictwa wyższego. Sejm VIII i IX kadencji przyjął w tym zakresie zupełnie nowe, sektorowe regulacje. Rodzi się wątpliwość, w jakim zakresie mogą się one przyczynić do nabywania przez uczniów i studentów kompetencji potrzebnych w świecie współczesnym? Czy wprowadzony przez Zjednoczoną Prawicę model kształcenia skutkuje formowaniem nowoczesnego,  świadomego złożoności otaczającego świata i znaczenia podejmowanych decyzji, obywatela i wyborcy?

Panel III. Dystrybucja władzy a rola samorządów powszechnych. Problem finansowych gwarancji samodzielności jednostek samorządu terytorialnego

Moderator: dr hab. Jarosław Czerw, prof. UJK 

Główni paneliści:

• Prof. dr hab. Jerzy Jaskiernia, Dziekan Wydziału Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Jana Kochanowskiego
• JM Rektor Akademii Humanitas dr hab. Michał Kaczmarczyk prof. AH
• Dyrektor Instytutu Samorządności przy Związku Powiatów Polskich Marek Wójcik
• Naczelnik Wydziału Analiz Systemowych Departamentu Skutków Regulacji Prawnych KPRM Anna Lewicka  

Panel poświecony jest analizie wytworzonej przez Sejmy dwóch ostatnich kadencji sytuacji prawnej i faktycznej samorządów powszechnych, nazywanych często „czwartą władzą”. W ostatnich latach dostrzegalny jest coraz większa dowolność działań administracji rządowej kierowanych wobec jednostek samorządu terytorialnego. Nakładane są nowe zadania, redukowane zaś źródła finansowania, co stawia pod znakiem zapytania realność konstytucyjnych gwarancji samodzielności samorządów powszechnych. Czy Sejm X kadencji może doprowadzić do odwrócenia tych tendencji i wzmocnienia ustrojowych gwarancji funkcjonowania wspólnot lokalnych i regionalnych?

Panel I. Polityka zagraniczna i bezpieczeństwo państwa

Moderator: dr hab. Wawrzyniec Konarski, profesor i rektor AFiB Vistula

Główni paneliści:  

• dr Małgorzata Bonikowska - prezes Centrum Stosunków Międzynarodowych,
• prof. dr Tomasz Orłowski - ambasador tytularny, wykładowca KAAFM w Krakowie,
• dr hab. Paweł Kowal - poseł na Sejm RP, profesor ISP PAN,
• dr Agnieszka Bryc - adiunkt W Katedrze Europeistyki Instytutu Politologii UMK.

Na treść tego panelu złoży się najpierw omówienie zjawiska podporządkowania polskiej polityki zagranicznej uwarunkowaniom wynikającym z polityki wewnętrznej.

Następnie zostaną poruszone działania Polski na rzecz wzmocnienia swojej pozycji
w regionie kosztem prowadzenia polityki globalnej.

I wreszcie, uwypuklone zostanie wzmacnianie sojuszu Polski ze Stanami Zjednoczonymi i Wielką Brytanią, co sprzyja osłabianiu relacji z partnerami w Unii Europejskiej.

W dalszej kolejności zostaną poczynione odniesienia do uchwałodawczej roli Sejmu w kształtowaniu polskiej polityki zagranicznej.

Osobnej analizie zostanie poddane wystąpienie Polski o reparacje ze strony Niemiec
z tytułu strat poniesionych przez nasz kraj podczas II wojny światowej, a także zostanie zarysowana potrzeba podjęcia przez rząd analogicznych działań w sprawie odszkodowań
ze strony Rosji.

Na kolejną sekwencję złoży się analiza wpływu nowych rozwiązań prawnych - w tym szczególnie nowej ustawy o służbie zagranicznej - na skuteczność działań polskiej dyplomacji i na proces ograniczania kompetencji MSZ w prowadzeniu polityki zagranicznej.

Panel zostanie zamknięty rozbudowaną pod kątem wątków refleksją nad polską polityką zagraniczną wobec państw Bliskiego Wschodu, włączając w to Izrael.

Panel II. Segment małej i średniej przedsiębiorczości w świetle legislacji VIII i IX kadencji Sejmu

Moderatorka: dr hab. Elżbieta Jędrych, prof. AFiB Vistula.

Główni paneliści:  

• dr Artur Kwasek - wykładowca w AFiB Vistula,
• dr Małgorzata Maliszewska - wykładowczyni w AFiB Vistula,
• Kamila Pinczyńska - przedsiębiorczyni,
• dr Włodzimierz Zydorczak - przedsiębiorca. 

Uczestnicy panelu przeanalizują szereg zagadnień wynikających z obszaru tematycznego, wprowadzanych systematycznie przez ustawodawcę do sfery aktywności gospodarczej.

Na początku zostaną omówione wyzwania związane z prowadzeniem działalności gospodarczej w Polsce przez mikroprzedsiębiorców i małych przedsiębiorców.

Następnie zostaną poddane analizie zagadnienia skupione wokół:

• zasad ponoszenia odpowiedzialności za zobowiązania spółki przez jej wspólników;
• obowiązków i lojalności władz wobec spółki;
• roli doradców rad nadzorczych jako nowego podmiotu w strukturze organizacyjnej spółek prawa handlowego;
• roli Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców;
• wprowadzenia prostej spółki akcyjnej jako nowego podmiotu prawa handlowego.

Kolejne zagadnienia będą dotyczyły możliwości przyjęcia rozwiązań prawnych na rzecz utworzenia Powszechnych Samorządów Gospodarczych. Dzięki takiemu typowi samorządu, społeczność przedsiębiorców, będąca zbiorowością indywidualnych, rozproszonych jednostek, może stać się zorganizowaną zbiorowością publicznoprawną, czyli wspólnotą samorządową, wyposażoną we władztwo administracyjne.

Panel III. Status kobiet i grup mniejszościowych w świetle legislacji VIII i IX kadencji Sejmu

Moderatorka: dr hab. Agata Włodkowska, prof. AFiB Vistula 

Główni paneliści:  

• Joanna Burnos - wykładowczyni AFiB Vistula, LEADERIS Institut,
• prof. dr hab. Paweł Chmielnicki - dyrektor Centrum Badań Procesu Legislacyjnego UŁa.
• dr Joanna Talewicz - założycielka i prezes „Fundacji w Stronę Dialogu”,
• dr hab. Przemysław Żukiewicz, prof. UWr - wykładowca w Uniwersytecie Wrocławskim.

W pierwszej kolejności, w ramach panelu zostanie poddana analizie praktyka legislacyjna Sejmu VIII i IX kadencji, która charakteryzowała się bezprecedensowym przyrostem regulacji ograniczających prawa słabszych stron stosunków społeczno-gospodarczych i redukujących szereg praw podmiotowych, praw obywatelskich, a także praw pracowniczych i konsumenckich.

Następnie przedstawiona zostanie analiza dyskursu parlamentarnego na poziomie plenarnym na temat równouprawnienia osób LGBT+. Jest on podejmowany incydentalnie, przy czym istnieje wyraźna dysproporcja pomiędzy obozem władzy a obozem opozycji
w odniesieniu do postaw wyrażanych wobec osób należących do mniejszości seksualnych. Rejestr merytoryczny dyskursu parlamentarnego odnotowywany jest na niższych szczeblach prac parlamentarnych tj. w wybranych komisjach oraz w zespole ds. równouprawnienia społeczności LGBT+.

W dalszej kolejności podjęta zostanie próba odpowiedzi na pytania dotyczące wyzwań wobec mniejszości romskiej w Polce oraz odpowiedzi polskiego rządu na te wyzwania. Podjęta zostanie również kwestia kształtowania dialogu oraz współpracy z organizacjami oraz liderami i liderkami reprezentującymi Romów w Polsce.

Wystąpienie zamykające panel dotyczyć będzie sytuacji kobiet w Polsce, a w tym wyzwań z jakimi się mierzą. Podjęta zostanie również refleksja na temat przywództwa kobiet w Polsce oraz kosztów niewykorzystywania potencjału ekonomicznego i społecznego Polek. 

Panel I. Działalność legislacyjna Sejmu RP VIII i IX kadencji widziana z perspektywy środowiska prawników - badaczy środków przekazu

Moderator: Dziekan Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW prof. dr hab. Janusz Adamowski

Główni paneliści:

• prof. dr hab. Jacek Sobczak
• dr hab. Ksenia Kakareko 
• dr hab. Jędrzej Skrzypczak, prof. UAM.

W ramach bloku tematycznego realizowanego pod wspólnym hasłem „O skuteczną kontrolę społeczną. Rola mediów w zakresie ujawniania realnych przyczyn i sygnalizowania konsekwencji prawa tworzonego w okresie VIII i IX kadencji Sejmu RP” ukazane zostaną, w trakcie dwóch sesji panelowych konsekwencje, a zwłaszcza ewentualne pozytywy i niedostatki działalności legislacyjnej tego okresu, w tym także te, które odnosiły się do sfery aktywności rodzimych środków przekazu (jak np. tzw. lex TVN, powołanie do życia nowego regulatora rynku mediów audiowizualnych w postaci Rady Mediów Narodowych, czy też zaniechania w zakresie tak pilnych spraw, jak np. nowa ustawa Prawo prasowe, czy też szeroka nowelizacja Ustawy o radiofonii i telewizji, uwzględniająca zwłaszcza zmiany zachodzące w sferze komunikacji społecznej bazującej na Internecie). Panel pierwszy dedykowany będzie debacie specjalistów nad efektami wspomnianej aktywności izby niższej polskiego parlamentu obu kadencji. Udział w tej dyskusji panelowej wezmą wybitni prawnicy reprezentujący przede wszystkim subdyscypliny prawa związane z szeroko pojmowanymi środkami przekazu i komunikacją społeczną.

Panel II. Działalność legislacyjna Sejmu RP VIII i IX kadencji (pozytywy i negatywy) widziana z perspektywy praktyków środowiska mediów masowych

Moderator: Dziekan Wydziału Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii UW prof. dr hab. Janusz Adamowski 

Główni paneliści:

• Prezes Izby Wydawców Prasy Marek Frąckowiak
• Prezes Polskiej Izby Druku Jacek Kuśmierczyk

W ramach panelu drugiego, podjęte zostaną m.in. kwestie bezpośrednio odnoszące się do bolączek tych środowisk, które były, lub są nadal przedmiotem ich troski, a wynikły z tytułu działań bądź też zaniechania odpowiednich prac przez izbę niższą polskiego parlamentu obu wyżej wspomnianych kadencji. Przewidziane są wystąpienia publicystów-komentatorów życia społecznego, jak również przedstawicieli organizacji reprezentujących główne środowiska medialne kraju (jak Izba Wydawców Prasy).